रिमा कुमारी ढकाल
चितवन,माघ–१४
दश–दश वर्षमा हुने नेपालको राष्ट्रिय गणना अन्र्गतको कृषि गणना कार्यक्रम यस वर्ष अब २०७८साल पुष देखि फागुन सम्म हुने भएको छ । राष्ट्रिय कृषि गणना २०७८को तयारीका लागि जिल्लामा तथ्याक कार्यालयहरुले आफ्नो तयारी शुरुगरेका छन् । नवलपरासी र चितवन जिल्ला हेर्ने तथ्याङ्क कार्यालय चितवनले आज भरतपुरमा चितवन जिल्लाका सरोकारवाहरुसंग सचेतना गोष्ठी सम्पन्न् गरेको छ ।
तथ्याङ्क कार्यालय चितवनका तथ्याङ्क अधिकृत यज्ञमुर्ति भण्डारीले सहभागिहरुलाई जनगणनाको उद्धेश्य,तथ्याङ्क संकलन विधि,जनशक्ति परिचालन,लागत, अनुगम तथा संरचनागत अवस्था र समावेस गरीएका प्रश्नहरुका वारेमा सहजीकरण गर्नु भएको थियो ।
२०१८ सालमा नेपालमा पहिलो पटक कृषि गणना गरिएको, र तत् पश्चात हरेक १०÷१० वर्षमा गणना गरिदै आएको तथ्याङ्क अधिकृत भण्डारीले बताउनु भएको छ । उहांका अनुसार आगामी २०७८ सालमा गरिने कृषिगणना यही क्रमको सातौैं गणना रहेको छ भने पहिलेका गणनामा जस्तै यो गणना पनि छनोट विधिमा आधारित हुने बताईएको छ । 
अहिलेको गणना संघीय संरचना अनुसार तीनै तहका सरकारहरुले गरेका कृषि सम्बन्धी योजना तर्जुमा एवं नीति निर्माण, अनुगमन तथा मूल्यांकन गर्न आवश्यक पर्ने कृषि बनोट सम्बन्धीमा केनद्रीत रहेर तथ्याङ्क संकलन गरीने छ ।
त्यसैगरी
कृषक परिवारले चलन गरेको जग्गाको उपयोग तथा बाली लागेको जग्गाको क्षेत्रफल र उत्पादन, उमेर र जात अनुसार विभिन्न पशुपन्छीहरूको सङ्ख्यालाई पनि अहिलेको तथ्याकमा समेटीने छ भने वनबनेलो तथा सहायक कृषि क्रियाकलाप सम्बन्धी विवरण, कृषि औजार तथा कृषिका साधनहरूको प्रयोग, कृषि ऋण, विमा, खाद्यान्नको पर्याप्तता र कृषि बजार सुविधा, कृषिमा वातावरणिय प्रभाव आदि सम्बन्धी विवरणलाई अहिलेको तथ्याङ्कले समेट्ने तथ्याङ्क अधिकृत यज्ञमुर्ति भण्डारीले बताउनु भएको छ ।
अहिलेको तथ्याङ्क संकलनमा पाइलट कृषि गणनाको छनौटमा १५ जिल्लाहरु परेका छन् । जहां ३ लाख २५ हजार देखि ३ लाख ५० हजार कृषक परिवारबाट प्रत्यक्ष अन्तरवार्ता गरी तथ्यांक संकलन गरिन योजना लिईएको छ ।
कृषि गणना कार्यक्रम २०७८ मा विषेशगरी कृषि चलनमा महिलाको नाममा जग्गा भए वा नभएको ,महिलाको नाममा भएको जग्गाको क्षेत्रफल ,दर्ताको अवस्था र वातावरण सम्वन्धी प्रश्नहरु समावेश गरिएको तथ्याङ्क अधिकृत भण्डारीले बताउनु भएको छ । त्यसैगरी जलवायु परिवर्तनले कृषिमा पारेको असर,कृषि कार्यमा कोभिड–१९ ले पु्याएको असर र प्रभाव
कृषि वीमा र पँहुच लगाएत कृषि चलनले कृषि कार्यको लागि ऋण जस्ता विषयमा पनि तथ्याक संकलन गर्ने कार्य केन्द्रित रहने तथ्याङ्क अधिकृत भण्डारीले बताउनु भएको छ ।